Een aneurysma is een plaatselijke verwijding van een bloedvat. We bespreken hier het aneurysma van de hoofdslagader in het lichaam (aorta) die is gelokaliseerd in de buikholte (AAA).
De aortawand zet uit door een letsel, ouderdom of ziekte. Als de aorta groter wordt verzwakt de wand en kan deze scheuren (ruptuur), daardoor ontstaat een hevige inwendige bloeding.
Een gescheurd AAA is levensbedreigend en moet dringend geopereerd worden. Het is belangrijk dat je niet blijft wachten tot de hevige pijn verdwijnt, je moet onmiddellijk de 100 bellen.
De meeste mensen merken echter niets van een abdominaal aorta aneurysma, meestal wordt deze toevallig ontdekt naar aanleiding van een echografie, CT scan of NMR scan. Het is dan ook belangrijk dat een aneurysma vanaf een bepaalde diameter preventief wordt behandeld om een scheur te voorkomen.
Bij mannen behandelen we een fusiform aneurysma van de aorta vanaf een diameter 5.5 cm, bij vrouwen behandelen we vanaf 5 cm. Als het een sacculair aneurysma betreft behandelen we altijd, onafhankelijk van de diameter, daar deze sneller een scheur kunnen vertonen. Een aneurysma van de bekkenslagader (iliacale arterien) behandelen we vanaf 3.5 cm. De groei van een aneurysma varieert tussen 0 en 6mm per jaar, hoe groter het aneurysma hoe groter het risico op scheuren.
We zien de patient die nog niet in aanmerking komt voor preventieve ingreep halfjaarlijks of jaarlijks terug voor echografische controle. Is een diameter bereikt waarbij wordt gedacht aan ingreep, dan wordt een CT scan gepland. Met deze CT scan kunnen we nagaan of het aneurysma moet worden behandeld via open heelkunde danwel endovasculaire heelkunde.
Patiënten die via de spoedgevallendienst binnen komen met een gescheurd AAA bevinden zich in een levensbedreigende situatie en worden indien mogelijk direct geopereerd.
Via een buikincisie wordt het zieke deel van de slagader vervangen door een vaatprothese (“buis” of “broek”). Deze ingreep gebeurt onder algemene narcose.
Na de ingreep verblijft U minimaal één overnachting op intensieve zorgen, hoe lang u blijft op intensieve zorgen zal afhangen van de conditie. Na deze ingreep zijn de darmen als het ware verlamd, u kunt enkele dagen niet eten en drinken, alle noodzakelijke vocht en medicatie wordt toegediend via een infuus. Opzitten mag vanaf de tweede postoperatieve dag, rondstappen met de kinesist kan vanaf het moment dat u op de kamer bent. U blijft ongeveer 10 tot 14 dagen in het ziekenhuis. Het volledige herstel duurt na dergelijke zware ingreep toch wel twee à drie maanden.
Endovasculaire heelkunde: hierbij wordt het aneurysma uitgeschakeld via de binnenzijde van het bloedvat, via de liezen wordt een endoprothese (stent bekleedt met prothesemateriaal) opgeschoven tot onder de nierslagaders en ontplooid in de richting van de bekkenslagaders.
Het grote voordeel is dat de buik niet moet worden geopend, wat het herstel uiteraard bespoedigd. Deze ingreep gebeurd meestal onder algemene narcose, doch kan in selectieve gevallen ook worden uitgevoerd onder locoregionale verdoving (ruggeprik) en zonodig onder lokale verdoving. Deze ingreep duurt minder lang dan een open behandeling. Deze ingreep gebeurt meestal via punctie van de liezen. Patienten mogen na dergelijke ingreep dan ook veel vroeger naar huis, meestal na een tweetal dagen. Het postoperatieve herstel is veel korter dan een klassieke ingreep.
Indien de bekkenslagaders betrokken zijn in het aneurysmatische proces en het belangrijk is dat deze open blijven, kunnen we een prothese plaatsen die split ter hoogte van de inwendige bekkenslagaders zodat beide open blijven. (IBD of iliac-branched stentgraft).
Na de operatie wordt een compressief verband aangelegd. Je blijft een tweetal uren op de verkoeverkamer om de aanprikplaats in de lies te controleren evenals de doorstroming van het lidmaat. Nadien gaat U terug naar de kamer en houdt U bedrust tot de volgende dag, U mag dan wel al eten en drinken. De volgende dag wordt het drukverband verwijderd.
U wordt bij een klassiek open herstel meestal opgenomen de dag voor de operatie, bij een endovasculair herstel is het soms mogelijk de dag van ingreep opgenomen te worden. De dag voor de operatie moeten de buik, schaamstreek en liezen worden onthaard. U krijgt een klein lavement (fleet). De avond voor ingreep krijgt u een spuitje tegen flebitis (Clexane). Bij een klassiek open herstel worden alle bloedverdunners gestopt, er wordt uitgelegd welke en wanneer. Bij een endovasculair herstel wordt de Aspirine verder gegeven (ASA 100 mg, Asaflow,…). Bij mensen met nierfunctiestoornissen starten we bij een endovasculair herstel met een infuus om de nieren te beschermen tegen de contrasttoediening.
Klasssieke open heelkunde:
Endovasculaire heelkunde:
Deze risico’s worden tijdens de consultatie uiteraard besproken.